اصلاح ZIF_8 توسط کراتین حاصل از پشم گوسفند به منظور اندازه گیری داروی ناپروکسن از نمونه های بیولوژیکی

کد مقاله : 1129-IACC7 (R1)

نویسندگان

عرفان طهماسبی *، مریم رجبی، علیرضا اصغری، حمیدرضا حقگو قزلجه دانشگاه سمنان

چکیده مقاله

ناپروکسن جزو داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (غیرچرب) است. از این دارو برای درمان انواع مختلفی از التهاب و مواردی که نشانه التهاب شدید هستند مانند درد و تب استفاده می‌شود. از ناپروکسن می‌توان برای تسکین التهاب ناشی از میگرن، آرتروز، سنگ کلیه، درد قاعدگی، ورم‌مفاصل پسوریاتیک، روماتیسم ستون فقرات و درد تاندون استفاده کرد. از اثرات جانبی مصرف ناپروکسن می‌توان به سرگیجه، کوفتگی، واکنش‌های آلرژیک، سوزش سر دل و درد معده اشاره کرد. مصرف بیش از حد داروی ناپروکسن باعث بیماری‌هایی مانند: اسیدوز متابولیک (وضعیتی است که در آن تجمع بیش از حد اسیدها در مایعات بدن وجود دارد و در نتیجه pH خون و بافت‌ها کاهش می یابد)، تشنج، شوک قلبی عروقی، انعقاد خون، آسیب کلیه و خونریزی گوارشی می‌شود. اندازه‌گیری این دارو در نمونه‌های بیولوژیکی حتی در مقادیر بسیار ناچیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. در نتیجه پژوهشگران به دنبال یافتن راه‌هایی هستند تا بتوانند این دارو را  درون بافت‌های پیچیده بیولوژیکی مانند پلاسما، ادرار و ... اندازه‌گیری کنند. از اهمیت اندازه‌گیری دقیق مقادیر ناپروکسن درون بافت‌های بیولوژیکی می‌توان به کاربرد آن در تحقیقات فارماکوکینتیک، نظارت درمانی، تجزیه و تحلیل در پزشکی قانونی و سم‌شناسی اشاره نمود. علاوه براین امکان استفاده ایمن‌تر و موثرتر از این دارو را نیز می‌توان مدنظر قرار داد. اندازه‌گیری مستقیم این دارو درون نمونه‌های بیولوژیکی به دلیل بافت پیچیده‌ی آن کار دشواری است از آنجا که درون این نمونه‌ها گونه‌های مزاحم زیادی وجود داشته و دستگاه‌های مدرن اندازه‌گیری نیز به طور مستقیم قادر به اندازه‌گیری آن‌ها نیستند. از این رو، تکنیک‌های آماده‌سازی نمونه معرفی شده‌اند. تکنیک‌های آماده‌سازی نمونه از اهدافی چون تغلیظ‌سازی، حذف مزاحمت‌ها و سازگار نمودن با دستگاه آنالیزکننده پیروی می‌کنند. روش‌های آماده‌سازی نمونه به دو دسته‌ی کلاسیک و مدرن دسته‌بندی می‌شوند. از جمله روش‌های کلاسیک می‌توان به استخراج فاز مایع  و جامد اشاره کرد. روش‌های کلاسیک همچون استخراج فاز جامد از مشکلاتی چون زمان استخراج طولانی و مصرف بالای موادشیمیایی رنج می‌برند. برای رفع این مشکلات، روش استخراج فاز جامد میکروپخشی معرفی شده‌است. در این روش فاز استخراج‌کننده، درون محلول نمونه پخش می گردد; از این رو، زمان استخراج به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد. در روش استخراج فاز جامد میکروپخشی نوع جاذب بکار‌ رفته در آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این بین استفاده از جاذب‌هایی که بتوانند به طور گزینش‌پذیر ناپروکسن را از بافت پیچیده نمونه‌های بیولوژیکی جدا نمایند و در کنار آن از قیمت مناسب و زیست تخریب‌پذیری بالا نیز برخوردار باشند، مورد توجه بوده‌است. از جاذب‌هایی که این ویژگی‌ها را دارا می‌باشند، می‌توان به چارچوب‌های فلزی-آلی اشاره کرد. در میان چارچوب‌های فلزی-آلی می‌توان به ZIF-8  اشاره نمود که دارای تخلخل زیادی است وکاربردهای امیدوارکننده‌ای در جداسازی نشان داده است. ظرفیت جذب بالا، سینتیک سریع، پایداری و قابلیت تنظیم و تطبیق‌پذیری ، ZIF-8 را به یک جاذب مناسب برای کاربردهای مختلف در جداسازی تبدیل کرده‌است. کراتین یک ترکیب آلی و پروتئینی طبیعی است که عمدتاً در ماهیچه‌های اسکلتی، مغز و سایر بافت‌های مهره‌داران یافت می‌شود و درون محلول به صورت توتومرهای مختلف وجود دارد. این ماده عمدتاً به عنوان فسفوکراتین وجود دارد که نقش مهمی در بازسازی ATP (آدنوزین تری فسفات) در سلول‌ها دارد  و در بدن انسان از اسیدهای آمینه گلایسین و آرژنین سنتز می‌شود. علاوه بر این کراتین را می‌توان به طور فراوان در پشم گوسفند یافت. یکی از مشکلات  ZIF-8 می‌توان به گزینش‌پذیری کم آن اشاره نمود. از راه‌های افزایش گزینش‌پذیری ZIF-8 کامپوریت نمودن آن با کراتین به عنوان یک ماده طبیعی است که موجب افزایش گزینش‌پذیری آن می‌گردد.

کلیدواژه ها

کامپوزیت، ZIF-8، پشم گوسفند، کراتین، کروماتوگرافی با عملکرد بالا، ناپروکسن.

وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است